Döwrebap adamlar gadymy grek heýkeltaraşlygynyň sungatyna ýokary baha berenlerinde, elmydama bir sorag ýüze çykýar: näme üçin gadymy grek heýkelleriniň hemmesi diýen ýaly ýalaňaç?Näme üçin ýalaňaç plastmassa sungaty beýle giň ýaýran?
1. Köp adam gadymy grek heýkelleriniň ýalaňaç görnüşini alýandygyny pikir edýär, bu şol döwürdäki söweşleriň ýygylygy we sportuň ýaýramagy bilen ýakyndan baglanyşyklydyr.Käbir adamlar gadymy Gresiýada uruşlar ýygy-ýygydan bolýardy, ýaraglar kän bir ösmedi we söweş ýeňşi köplenç üstünlikli boldy diýip pikir edýärler.Bedeniň güýjüne bagly, şonuň üçin şol döwürdäki adamlar (esasanam ýigitler) şäher-döwletini goramak üçin yzygiderli maşk etmeli bolýardylar.Genetiki sebäplere görä hatda şol kemçilikli bäbeklerem göni öldürildi.Şeýle gurşawda güýçli gurluşly, güýçli süňkleri we myşsalary bolan erkekler gahryman hökmünde görülýär.
2. Uruş sportuň meşhurlygyny getirdi.Gadymy Gresiýa sport döwri bolupdyr.Şol döwürde erkin adamlar sport zalynyň türgenleşiginden geçmeýärdi.Grekleriň çagalary ýöräp bilýän wagtlaryndan bedenterbiýe almaly boldular.Şol döwürdäki sport ýygnagynda adamlar ýalaňaç bolmakdan utanmaýardylar.Menigitler we gyzlar özleriniň bedenlerini görkezmek üçin köplenç eşiklerini çykardylar.Spartaly ýaş aýallar köplenç ýalaňaç oýunlara gatnaşýardylar.Oýunlaryň ýeňijisi üçin adamlar şowhunly el çarpyşmalar bilen jogap berdiler, şahyrlar oňa goşgy ýazdylar we heýkeltaraşlar heýkeller ýasadylar.Bu pikire esaslanyp, ýalaňaç heýkeltaraşlyk şol döwürde sungatyň esasy akymyna öwrüldi we sport meýdançasynda we owadan bedende ýeňijiler heýkeltaraş üçin ideal nusga bolup biler.Şonuň üçin gadymy Gresiýada köp ýalaňaç heýkeller öndüren sportuň meşhurlygy sebäpli hasaplanýar.
3. Käbir adamlar gadymy Gresiýanyň ýalaňaç sungatynyň başlangyç jemgyýetiň ýalaňaç däplerinden dörändigini pikir edýärler.Oba hojalygy jemgyýetiniň öňünde ilkinji adamlar, erkek we aýal daşky jyns agzalarynyň ýüze çykmagy has görnüklidir.Esasan jyns gatnaşyklaryna esaslanýan ýalaňaç gözelligiň bu görnüşi, ilkinji adamlar jynsy gatnaşyklary tebigatyň sowgady, ýaşaýşyň we şatlygyň çeşmesi hasaplaýarlar.
Amerikaly alym professor Börns professor Ralf özüniň “Dünýä siwilizasiýasynyň taryhy” atly eserinde şeýle diýdi: “Grek sungaty nämäni aňladýar? Bir söz bilen aýdylanda, ol gumanizmi alamatlandyrýar, ýagny adamy ýaradylyşy öwmek üçin älemdäki iň möhüm zat hasaplaýar.
Gadymy grek ýalaňaç heýkelleri "Dawid", "Disk atyjy", "Wenera" we ş.m. ýaly adam bedeniniň üýtgeşik gözelligini görkezýär.Udealaňaç bolmagynyň sebäbi näme bolsa-da, gözelligi äsgermezlik edip bolmaz.
Iş wagty: 26-2022-nji sentýabr
